Để thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước và từng chính sách phát triển, thực hiện nguyên tắc Hiến định “mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật”, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách về kinh tế, văn hoá, xã hội nhằm khắc phục những tiêu cực vốn có của nền kinh tế thị trường. Cùng với việc đổi mới kinh tế, Đảng và Nhà nước ta chủ trương đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân nhằm “thực hiện tốt dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân”, “vì mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Để thực hiện các mục tiêu trên, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã quan tâm chỉ đạo: “... Cần phải mở rộng loại hình tư vấn pháp luật phổ thông, đáp ứng nhu cầu rộng rãi, đa dạng của các tầng lớp nhân dân nhằm góp phần nâng cao ý thức pháp luật và ứng xử pháp luật của công dân trong quan hệ đời sống hàng ngày...; cần nghiên cứu lập hệ thống dịch vụ tư vấn pháp luật không lấy tiền để hướng dẫn nhân dân sống và làm việc theo pháp luật”(tại văn bản số 485/CV-VPTW ngày 31/5/1995 của Văn phòng Trung ương Đảng). Chỉ đạo này đã đặt dấu ấn quan trọng cho quá trình chuyển biến sâu sắc, mạnh mẽ và toàn diện trong nhận thức và hoạt động của đời sống pháp luật, tạo tiền đề chính trị và nhận thức cho sự ra đời và phát triển của công tác TGPL.
Thực hiện Quyết định số 734/QĐ-TTg ngày 06/9/1997 của Thủ tướng Chính phủ về thành lập tổ chức trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đối tượng chính sách, ngày 20/10/2000 và Chỉ thị số 05/2000/CT-TTg ngày 01/3/2000 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác TGPL.
Hệ thống văn bản pháp luật trên đã tạo hành lang pháp lý cho việc hình thành tổ chức và triển khai hoạt động TGPLcho người nghèo và đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh. Ủy ban nhân dân tỉnh Hưng Yên ra Quyết định số 58/2000/QĐ-UBND ngày 20/10/2000 về việc thành lập Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hưng Yên
Khi mới thành lập, Trung tâm chỉ có 02 biên chế, trước nhu cầu trợ giúp pháp lý ngày càng cao của nhân dân, biên chế Trung tâm được bổ sung hàng năm, cơ cấu, tổ chức, bộ máy của Trung tâm dần được kiện toàn phù hợp với quy định của pháp luật và chức năng nhiệm vụ của Trung tâm trong từng giai đoạn. Đến nay, cơ cấu tổ chức, bộ máy của Trung tâm gồm Giám đốc; 01 Phó Giám đốc; 03 chi nhánh có trụ sở đặt tại các huyện Mỹ Hào, Khoái Châu, Phù Cừ và 04 phòng chuyên môn, nghiệp vụ (Phòng Hành chính - Tổng hợp, Phòng pháp luật Hình sự - Hành chính, Phòng Pháp luật Dân sự - Đất đai, Phòng pháp luật Lao động - Chính sách xã hội) với tổng số 21 công chức, viên chức, trong đó có 11 trợ giúp viên pháp lý, 09 chuyên viên TGPL và 14 cộng tác viên.
Sau 18 năm hình thành và phát triển, từ một công việc mới mẻ, ít người biết đến thì giờ đây hoạt động trợ giúp pháp lý của Trung tâm dần thay đổi, đi vào cuộc sống và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội. Để đáp ứng kịp thời về yêu cầu đổi mới trong công tác trợ giúp pháp lý, bảo đảm chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý, xứng đáng làm chỗ dựa vững chắc của đối tượng được trợ giúp pháp lý, tập thể công chức, viên chức Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hưng Yên luôn nỗ lực, phấn đấu để đưa công tác này hoạt động hiệu quả hơn.